Nederland staat voor grote ruimtelijke opgaven, onder meer op het gebied van woningbouw, bereikbaarheid, energie, defensie, economie, water, bodem, landbouw en natuur. Stuk voor stuk opgaven die vragen om ruimte, terwijl die steeds schaarser wordt. Daarom werkt het Rijk aan een nieuwe Nota Ruimte. In de nieuwe Nota Ruimte legt het Rijk de langetermijnvisie vast voor de toekomst en de ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland.
Het huidige beleid
Er ligt nu een Ontwerp-Nota Ruimte. Deze ligt nu ter inzage en hierover gaan we in gesprek. Op basis van de zienswijzen maken we de definitieve Nota Ruimte. Totdat deze klaar is, geldt de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) als beleid. In de Uitvoeringsagenda bij de NOVI staat een overzicht van instrumenten voor de verschillende beleidskeuzes uit de NOVI.
Om tot de Ontwerp-Nota Ruimte te komen, hebben we veel bouwstenen benut. Hierover lees je meer op de pagina 'Nota Ruimte in kort'.
Voorontwerp Nota Ruimte
Begin 2023 is de RO-brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit was de start van het werken aan de nieuwe Nota Ruimte. Eind 2023 is de Contourennotitie voor de nieuwe Nota Ruimte naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin staan de inhoudelijke richtingen voor de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van Nederland. Het Voorontwerp Nota Ruimte is een vervolg op de Contourennotitie. Het Voorontwerp is een tussenstap om via een Ontwerp-Nota Ruimte tot een definitieve Nota Ruimte te komen.
Verdere uitwerking naar nieuwe Nota Ruimte
Op basis van het Voorontwerp Nota Ruimte zijn we in gesprek gegaan met provincies, gemeenten, waterschappen, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en deskundigen over de ruimtelijke keuzes.
Het voorontwerp heeft geen officiële juridische status, maar was een belangrijke stap om verder te komen richting de Ontwerp-Nota Ruimte.
Ontwerp-Nota Ruimte
In september 2025 is de Ontwerp-Nota Ruimte gepresenteerd door het kabinet. De nota bevat de nationale richtingen en keuzes voor de leefomgeving van Nederland tot 2050, met een doorkijk naar 2100. Nationale keuzes over de inrichting van Nederland vragen om samenhang. Daarom verbinden we onderwerpen die het sterkst met elkaar betrokken zijn. We onderscheiden vier grote thema’s: Wonen, Werken en Bereikbaarheid, Economie en Energie, Landbouw en Natuur, en Water en Bodem. Ook deze staan niet los van elkaar.
Vervolgproces
De Ontwerp-Nota Ruimte wordt ter inzage gelegd zodat iedereen erop kan reageren, waarna de reacties en zienswijzen worden verwerkt en de definitieve Nota kan worden vastgesteld. De definitieve Nota Ruimte is een voor het Rijk – onder de Omgevingswet – zelfbindende nationale omgevingsvisie.