Rijk en provincie werken samen aan ruimtelijke opgaven in en rond de provincie Utrecht
Op 10 juni 2025 hebben het Rijk en de provincie Utrecht hun eerste gezamenlijke Ruimtelijk Arrangement ondertekend. Hiermee spreken ze af hoe ze samenwerken aan grote ruimtelijke opgaven in en rond de provincie Utrecht. Het arrangement wordt jaarlijks geactualiseerd.
Samenwerken aan een aantrekkelijk en leefbaar Utrecht
De provincie Utrecht staat voor veel ruimtelijke uitdagingen. Door de aantrekkelijke centrale ligging van de provincie is de druk op de ruimte groot. Tegelijkertijd spelen er grote landelijke en regionale opgaven, zoals bodemdaling, woningbouw, landbouwtransitie, natuurontwikkeling en bereikbaarheid. Om hier grip op te krijgen, heeft de provincie op verzoek van het Rijk in 2023 een Ruimtelijk Voorstel opgesteld. Dit voorstel is nu uitgewerkt in een eerste Ruimtelijk Arrangement.
Belangrijke afspraken uit het arrangement
In het Ruimtelijk Arrangement Rijk – provincie Utrecht zijn onder andere de volgende afspraken gemaakt:
- Veenweiden komen in beeld bij het Deltaprogramma als watervrager. De vernatting van veenweidegebieden in het Groene Hart en Eemland wordt meegenomen in de herijking van het Deltaprogramma als belangrijke wateropgave.
- Het Rijk en de provincie versterken de internationale positie van het gezondheidscluster in de Metropoolregio Utrecht. De Metropoolregio maakt hiervoor een Investeringsagenda Gezondheidsmetropool als basis voor samenwerking met het Rijk.
- Er komt een gezamenlijke verkenning naar hoe Utrecht zich ruimtelijk en economisch kan ontwikkelen na 2040 en richting 2100, in het kader van het Stedelijk Netwerk Nederland.
- Binnen een gebiedsgerichte aanpak voor de oostflank van de Utrechtse Heuvelrug worden Rijksopgaven en -middelen gebundeld. Onder de naam ‘A tot Z’ wordt hier met ontwerpend onderzoek gekeken hoe Defensie-opgaven passen in de ruimtelijke ontwikkeling van het gebied tussen Amersfoort en Zeist.
- Werkplaats Mooi Nederland – Kraag van Utrecht: In dit traject wordt onderzocht hoe urgente ruimtelijke opgaven, zoals woningbouw en energietransitie, kunnen worden verbonden met de ontwikkeling van Werelderfgoed de Hollandse Waterlinies. Ruimtelijke kwaliteit staat hierbij centraal.
Samen werken aan de toekomst
Het Ruimtelijk Arrangement helpt om keuzes te maken die bijdragen aan een duurzame en leefbare toekomst voor Utrecht en Nederland. De samenwerking tussen Rijk en provincie is erg belangrijk om opgaven te verbinden en ruimte zorgvuldig in te richten.