Verkenning samenwerking waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit
Het programma Mooi Nederland, onderdeel van de afdeling Ruimtelijke kwaliteit, en het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) werken dit jaar samen met professionals uit heel Nederland aan een Aanpak Waterveiligheid en Ruimtelijke Kwaliteit. Het doel hiervan is om waterveiligheidsopgaven niet meer als losse vraagstukken te benaderen, maar in een vroeg stadium te verbinden met andere opgaven en aandacht te hebben voor ruimtelijke kwaliteit.
Op 24 juni vond het vierde atelier Waterveiligheid en Ruimtelijke Kwaliteit plaats. Deze bijeenkomst stond in het teken van het bespreken van de uitkomsten van de voorgaande sessies. Met behulp van concrete voorbeeldprojecten kreeg de aanpak verder vorm.
Een gedeelde opgave
In 2050 moeten alle primaire waterkeringen voldoen aan de nieuwe waterveiligheidsnormen om Nederland te beschermen tegen overstromingen. Tegelijkertijd staat ons land voor andere grote uitdagingen zoals verstedelijking, klimaatadaptatie, natuurherstel, circulaire economie en de energietransitie.
Ruimtelijke kwaliteit als gezamenlijke verantwoordelijkheid
Om waterkwaliteit niet los te zien van deze opgaven, ontwikkelde Mooi Nederland de Ruimtelijke kwaliteitsaanpak. Het programma werkt dit nu verder uit voor dijkversterkingsprojecten, in samenwerking met het HWBP en andere programma’s die zich richten op waterveiligheid. Tegelijkertijd wordt de bestaande Roadmap Duurzaam HWBP aangevuld met voorbeeldprojecten en inrichtingsprincipes. Deze roadmap biedt een stappenplan voor duurzame en ruimtelijk goed ingepaste dijkversterkingen, met oog voor ruimtelijke kwaliteit.
Waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit op verschillende schaalniveaus
De waterveiligheidsopgave van Nederland beperkt zich niet tot een dijkversterking. Voor de opgave spelen 4 schaalniveaus een rol:
- het lokale niveau van een dijkversterking;
- het gebiedsniveau waar meerdere opgaven in een gebied samenkomen;
- het strategisch niveau waar verschillende (rijks)programma’s werken aan de waterveiligheid van Nederland;
- het verhalende niveau waar waterveiligheid onderdeel is van de identiteit van Nederland.
De wisselwerking tussen deze niveaus en de manier waarop ze worden ingevuld, kan beter. Vooral het strategisch en gebiedsniveau zijn nog in ontwikkeling. Door deze niveaus beter te verbinden en te versterken, wordt de uitvoerbaarheid van de projecten op lokaal niveau doelmatiger.
De dialoog over waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit is gestart
In februari startte een reeks ateliers voor iedereen die werkt aan de waterveiligheidsopgaven in Nederland. Doel: kennis delen, inspireren en samen tot nieuwe inzichten en oplossingen komen op het gebied van waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit. In de ateliers werd een oproep gedaan voor een betere koppeling tussen de Rijksprogramma’s, die elkaar vaak in dezelfde gebieden raken. Samenwerken aan de Aanpak Waterveiligheid en Ruimtelijke Kwaliteit is een eerste stap.
De eerste ateliers rond delta, rivieren, kust en meren leverden mooie inzichten op. Gedeelde ambities, adaptieve keuzes en systeemdenken staan centraal. Waterschap Rivierenland werkt hieraan met werkplaatsen aan de Zuidelijke Waaldijk, Waterschap Drents Overijsselse Delta doet dat met Perspectief IJssel-Vechtdelta, samen met de provincies, gemeenten en Rijksprogramma’s. Tijdens het laatste atelier werden deze projecten verder onderzocht om de aanpak concreter te maken.
Vervolgaanpak Waterveiligheid en Ruimtelijke Kwaliteit
De resultaten uit de ateliers krijgen een plek in de Aanpak Waterveiligheid en Ruimtelijke Kwaliteit. Samenwerkingspartners bespreken en scherpen de aanpak de komende maanden aan. Op 9 december volgt de presentatie van het eindresultaat tijdens de slotbijeenkomst.
Hoogwaterberschermingsprogramma (HWPB)
Het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) is een alliantie van alle 21 waterschappen en Rijkswaterstaat. Om overstromingen in Nederland te voorkomen, versterken zij samen de komende dertig jaar in heel Nederland ongeveer 1.400 kilometer aan dijken en zo'n 400 sluizen en gemalen. Het is de grootste waterveiligheidsoperatie sinds de Deltawerken.